उच्च तापमान सोन्याचा रंग पॉलीयुरेथेन इनामल्ड सिल्व्हर प्लेटेड कॉपर वायर
चुंबक वायर किंवा इनॅमल वायर ही एक तांबे किंवा ॲल्युमिनियम वायर आहे ज्यावर इन्सुलेशनचा पातळ थर असतो. हे ट्रान्सफॉर्मर, इंडक्टर्स, मोटर्स, जनरेटर, स्पीकर, हार्ड डिस्क हेड ॲक्ट्युएटर, इलेक्ट्रोमॅग्नेट्स, इलेक्ट्रिक गिटार पिकअप आणि इतर ऍप्लिकेशन्सच्या बांधकामात वापरले जाते ज्यांना इन्सुलेटेड वायरच्या घट्ट कॉइलची आवश्यकता असते.
वायर स्वतःच बहुतेकदा पूर्णपणे ॲनिल केलेली असते, इलेक्ट्रोलाइटिकली परिष्कृत तांबे असते. ॲल्युमिनियम चुंबक वायर कधीकधी मोठ्या ट्रान्सफॉर्मर आणि मोटर्ससाठी वापरली जाते. इन्सुलेशन सामान्यत: इनॅमल ऐवजी कठीण पॉलिमर फिल्म मटेरियलपासून बनवले जाते, जसे की नाव सुचवू शकते.
कंडक्टर
चुंबक वायर ऍप्लिकेशन्ससाठी सर्वात योग्य सामग्री म्हणजे मिश्रित शुद्ध धातू, विशेषतः तांबे. जेव्हा रासायनिक, भौतिक आणि यांत्रिक मालमत्तेची आवश्यकता यांसारख्या घटकांचा विचार केला जातो, तेव्हा तांब्याला चुंबक वायरसाठी प्रथम पसंतीचे कंडक्टर मानले जाते.
बऱ्याचदा, चुंबकाची तार ही इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक कॉइल्स बनवताना जवळून वळण घेता यावी यासाठी पूर्णत: एनील केलेले, इलेक्ट्रोलाइटिकली परिष्कृत तांबे बनलेले असते. उच्च-शुद्धता ऑक्सिजन-मुक्त तांबे ग्रेड वायुमंडल कमी करण्यासाठी किंवा हायड्रोजन वायूद्वारे थंड केलेल्या मोटर्स किंवा जनरेटरमध्ये उच्च-तापमान अनुप्रयोगांसाठी वापरले जातात.
ॲल्युमिनिअम चुंबक वायर कधीकधी मोठ्या ट्रान्सफॉर्मर आणि मोटर्ससाठी पर्याय म्हणून वापरली जाते. त्याच्या कमी विद्युत चालकतेमुळे, ॲल्युमिनियम वायरला तुलनात्मक DC प्रतिकार प्राप्त करण्यासाठी तांब्याच्या वायरपेक्षा 1.6-पट मोठे क्रॉस सेक्शनल क्षेत्र आवश्यक आहे.
इन्सुलेशन
जरी "एनामेलड" असे वर्णन केले असले तरी, इनॅमल वायर, खरं तर, इनॅमल पेंटच्या थराने किंवा फ्यूज्ड ग्लास पावडरपासून बनवलेल्या काचेच्या मुलामा चढवून लेपित नाही. आधुनिक चुंबक वायर सामान्यत: एक ते चार थर (क्वॉड-फिल्म प्रकारच्या वायरच्या बाबतीत) पॉलिमर फिल्म इन्सुलेशनचा वापर करते, अनेकदा दोन भिन्न रचनांचा, एक कठीण, सतत इन्सुलेट थर प्रदान करण्यासाठी. मॅग्नेट वायर इन्सुलेटिंग फिल्म्स (तापमान श्रेणी वाढवण्याच्या क्रमाने) पॉलिव्हिनिल फॉर्मल (फॉर्मवर), पॉलीयुरेथेन, पॉलिमाइड, पॉलिस्टर, पॉलिस्टर-पॉलिमाइड, पॉलिमाइड-पॉलिमाइड (किंवा एमाइड-इमाइड) आणि पॉलिमाइड वापरतात. पॉलिमाइड इन्सुलेटेड मॅग्नेट वायर 250 °C पर्यंत कार्य करण्यास सक्षम आहे. जाड चौरस किंवा आयताकृती चुंबक वायरचे इन्सुलेशन अनेकदा उच्च-तापमानाच्या पॉलिमाइड किंवा फायबरग्लास टेपने लपेटून वाढवले जाते आणि पूर्ण झालेल्या विंडिंगला इन्सुलेशन ताकद आणि वळणाची दीर्घकालीन विश्वासार्हता सुधारण्यासाठी इन्सुलेटिंग वार्निशने व्हॅक्यूम केले जाते.
सेल्फ-सपोर्टिंग कॉइल कमीतकमी दोन थरांनी लेपित केलेल्या वायरने जखमेच्या असतात, सर्वात बाहेरील थर्माप्लास्टिक असते जे गरम झाल्यावर वळणांना एकत्र जोडते.
इतर प्रकारचे इन्सुलेशन जसे की वार्निशसह फायबरग्लास यार्न, अरामिड पेपर, क्राफ्ट पेपर, अभ्रक आणि पॉलिस्टर फिल्म देखील ट्रान्सफॉर्मर्स आणि रिॲक्टर्स सारख्या विविध अनुप्रयोगांसाठी जगभरात मोठ्या प्रमाणावर वापरले जातात. ऑडिओ सेक्टरमध्ये, सिल्व्हर कंस्ट्रक्शनची तार आणि इतर विविध इन्सुलेटर, जसे की कापूस (कधीकधी काही प्रकारचे कोग्युलेटिंग एजंट/थिकनर, जसे की मेण) आणि पॉलीटेट्राफ्लुरोइथिलीन (टेफ्लॉन) आढळतात. जुन्या इन्सुलेशन सामग्रीमध्ये कापूस, कागद किंवा रेशीम यांचा समावेश होतो, परंतु हे केवळ कमी-तापमानासाठी (105°C पर्यंत) उपयुक्त आहेत.
उत्पादनाच्या सुलभतेसाठी, काही कमी-तापमान-दर्जाच्या चुंबक वायरमध्ये इन्सुलेशन असते जे सोल्डरिंगच्या उष्णतेने काढले जाऊ शकते. याचा अर्थ असा की टोकांना विद्युत जोडणी प्रथम इन्सुलेशन बंद न करता करता येते.
Enameled प्रकार | पॉलिस्टर | सुधारित पॉलिस्टर | पॉलिस्टर-इमाइड | पॉलिमाइड-इमाइड | पॉलिस्टर-इमाइड /पॉलिमाइड-इमाइड |
इन्सुलेशन प्रकार | PEW/130 | PEW(G)/155 | EIW/180 | EI/AIW/200 | EIW(EI/AIW)220 |
थर्मल वर्ग | 130, वर्ग बी | 155, वर्ग एफ | 180, वर्ग एच | 200, वर्ग क | 220, वर्ग एन |
मानक | IEC60317-0-2IEC60317-29 MW36-A | IEC60317-0-2IEC60317-29MW36-A | IEC60317-0-2IEC60317-29 MW36-A | IEC60317-0-2IEC60317-29 MW36-A | IEC60317-0-2IEC60317-29 MW36-A |